Thursday, April 5, 2007

EKSPORTI DHE INTEGRIMI REGJIONAL


Kosova po shpejtoje integrimin e saj në tregjet regjionale dhe ndërkombëtare duke u munduar ta rritë eksportin. Gjithashtu, fokusim në eksport do t’i mundësoj asaj qe të arrijë më shpejt një zhvillim të qëndrueshem dhe të redukojë mbështetjën e saj në import. Prandaj, bizneset në Kosovë duhet të riorientojnë vetën duke u perqendruar në përmbushje e kërkesave të tregjeve të jashtme.
Përderisa eksporti Kosovar është ende relativisht i ulët, sektori industrial këtu duhet të fillojë të kuptojë dhe inkorporojë në praktikën e vet të bizneseve, preferencat, cilësine dhe kërkesën per çmimet në tregjet fqinje. Këto tregje, duke përfshirë këtu Maqedoninë, Serbinë, Shqipërin, Bosnjen-Hercegovin dhe Malin e Zi, janë fillimisht, tregje potenciale eksportuese për Kosovën. Në të njëjtën kohë, kjo perspektive e tregut regjional është gjithashtu e nevojshme për tërhjeqjën e investimeve të huaja në mënyrë direkte në sektorin industrial të Kosovës.

Zgjerimi apo rritja e eksportit kërkon, si pasojë, vazhdimisht përpjekje të përbashkët nga kompanitë që të zgjërojnë prodhimtarin e produkteve cilsore dhe konkurente në tregtine me vendet fqinjë, vetëm kjo është menyra e vetme e Kompanive të sigurojn tregje të reja për produktet e veta. Kosova do ta gjeje vendin e saj në zingjirin e ekonomisë regjionale, duke orientuar dhe disenjuar zhvillimin e vet ekonomik ne drejtim të tregtisë së lirë, përderisa, së bashku me biznes-men, lidhin marrëveshje komerciale me partner tregtarë në ato tregje. Gjatë ketij procesi, Kosova do t’i qartësoj përparësit e saja konkuruese në këtë mjedis që ndërron shpejtë dhe bizneset do të bëhën më konkuruese si rezultat i levizjeve të shpejta dhe të një konkurrence të forte në mes veti. Masat për lehtësimin e qarkullimit të mallrave andejë kufijve të Kosovës brenda rajonit, do të kërkojne impelementim të lehtë të rregulloreve në Kosove dhe brenda tregjeve eksportuese.

Tregu kosovare i orientuar nga ekonomia, mesiguri që do të shtoje aspirata qe të arrijë integrim brenda kontekstit të ekonomisë rajonale. Ky është kombinim i nevojave për prodhuesit Kosovar, ashtu qe të gjejne tregje e reja, për produktet e tyre në mënyre që të arrijnë rritje të biznesit dhe mundësine që, gjatë kohës te krijohen aleancat afariste me partner dhe të bëhet hapja e tregjeve të reja.

Integrimi rajonal dhe eksporti do të kërkojnë, dhe do të rezultojnë me, përmirësimin e shkallës së cilesise të produkteve nga prodhuesit Kosovarë. Disa nga këto përmirësime deri më tani kanë ndodhur dhe ato deri më tani kanë treguar rezultate të mirë për biznesin. Këto përmirësime fillestare sigurojnë baza të arsyeshëm që të priten progrese të më tutjeshëm. Megjithatë, këtu biznesi duhet të largohet nga një besim i vetëimponuar, sipas të cilit është e pamundur të deportohet efektivisht në tregjet e jashtme, përshkakë të barierave ligjore brenda Kosovës dhe në tregjet e synuara.

Si pjesë e madhe e përpjkejeve promovuese, është e nevojshme për bizneset Kosovare t’i mësojnë procedurat administrative që janë tani të vendosura, identifikojnë pengesat që mund të ndeshen dhe në mënyre konstruktive të punojnë me kolegët e tyre në sektorët private dhe publike, që t’i tejkalojnë këto vështirsi.

Pikëpamjet e ndërlidhura me eksport parashtrojne nevojen për lënde të pare. Varësisht nga industria, shumica prej këtyre janë të importuara nga vende të ndryshme, shpresojem në një të ardhme të afërt te bëhemi pjesë e tregjeve të zgjeruara jo vetëm rajonale por edhe më gjërë.